Tulad ng dati, 49 na araw na sa ospital

TULAD NG DATI, 49 NA ARAW NA SA OSPITAL

sa nagdaang taon, apatnapu't siyam na araw

kami sa ospital, panahong kami'y makalabas

subalit ngayon, pang-apatnapu't siyam na araw

na namin sa ospital, ngunit di pa makalabas

sapagkat patuloy pa ang gamutan, patuloy pa

higit isang buwan nang sa ospital nakatira

di naman ako doktor o nars, bantay lang talaga

kay misis, tila amoy ko na'y amoy medisina

patagal nang patagal ay pamahal ng pamahal

ang dapat bayaran sa pinagkanlungang ospital

mag-isip pa lang kung saan kukuha ng pambayad

ay nakatitigagal, ako pa kaya'y tumagal

apatnapu't siyam na araw pag iyong nanilay

ay makabagbag damdaming danas, di mapalagay

binago na ng kanyang karamdaman yaring buhay

na dapat ay sa bayan, ngayon ay sa utang, alay

- gregoriovbituinjr.

05.21.2025

* mula Oktubre 23 hanggang Disyembre 10, 2024 ay nanatili kami sa ospital dahil sa naunang sakit ni misis, at mula Abril 3 hanggang Mayo 21, 2025 ay narito sa ospital nang ma-istrok si misis

Tula't paliwanag sa forum ng maralita

TULA'T PALIWANAG SA FORUM NG MARALITA

sadyang kaybigat ng tema, “Nothing for Us, Without Us”

sa sistemang bulok ba dukha pa’y makaaalpas

sa lipunang mapagsamantala at di parehas

laksa’y mahihirap, mayamang iilan, di patas

kahit sa isyung pabahay ng mga maralita

4PH ay para sa may pay slip, di sa wala

para lang sa may Pag-ibig, wala niyan ang dukha

mungkahi’y public housing ang ipatupad na sadya

dapat pabahay, serbisyong panlipunan, trabaho

ay magkasamang pag-usapan ng masa't gobyerno

pabahay ay hindi dapat batay sa market value

kundi sa capacity to pay ng dukha't obrero

subalit habang kapitalismo pa ang sistema

dukha'y lugmok ngunit huwag mawalan ng pag-asa

nararapat lamang ang maralita'y magkaisa

at wakasan ang pang-aapi't pagsasamantala

halina't katotohanang ito'y ipalaganap

baguhin na ang sistema nang malutas ang hirap

magagawa kung patuloy tayong magsusumikap

lipunan nati’y itayo nang ginhawa’y malasap

- gregoriovbituinjr.

05.21.2025

* matapos ang pagbigkas ng kinathang tula ay nagpaliwanag din ang makatang gala hinggil sa isyu ng maralita bilang sekretaryo heneral ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML); sumagot din ng ilang katanungan sa ginanap na urban poor forum sa Pilar Herrera Hall sa Ground Flr ng Palma Hall ng UPD, Mayo 21, 2025

Infusion complete

INFUSION COMPLETE

sa pandinig ko'y tila musika na

ang infusion complete pag naririnig

sa ospital, tanghali man, umaga

o madaling araw, o takipsilim

ibig sabihin, paubos ang dextrose

na dapat iyong palitan ng lubos

infusion complete ay biglang tutunog

kahit kami'y mahimbing sa pagtulog

di ka na maiinis pag ganito

gagawin mo lang, dapat kang alerto

kaya itatawag mo iyon sa nars

upang dextrose ay agad mapalitan

di mahalaga rito ang mainis

ang mahalaga'y gumaling si misis

mula sa istrok at abcess sa tiyan

sana'y gumaling na siyang tuluyan

- gregoriovbituinjr.

05.17.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/share/v/1AfxVNvCAH/ 

Pag-utot

PAG-UTOT

"nakautot ka na ba?" laging tanong

ng mga doktor, pati nars kay misis

na naka-NGT o nakapasak

ang tubo sa ilong upang kumain

pag nakautot daw pala'y maganda

sa kalusugan dahil may nilabas

na hangin sa tiyan lalo't naistrok

at may blood clot sa bituka si misis

bagamat walang kinaing natural

tanda ang pag-utot sa tinitingnan

upang guminhawa ang pakiramdam

at gumaganda na ang kalusugan

na tanda ng paggalaw ng bituka

may nilalabas na toxic o sobrang

hangin sa tiyan o kaya'y bakterya

salamat sa ibinahagi nila

- gregoriovbituinjr.

05.17.2025

* sinulat habang nagbabantay kay misis sa ospital

* NGT - nasogastric tube, o yaong ipinapasok na tubo sa ilong pababa sa lalamunan at esophagus, hanggang sa  loob ng tiyan sa pagbibigay ng pagkaing may nutrisyon

Pagsakit ng kanang balikat

kahapon, sumakit ang kanyang kanang balikat

na di na niya maigalaw dahil sa istrok

na tila na-dislocate, o kaya'y napilayan

payo ng doktor kagabi, ipa-xray agad

sana'y hindi iyon panibagong karamdaman

bagamat matagalan pa raw yaong gamutan

sana'y makalabas na rin kami sa ospital

na higit isang buwan na rin, gayon katagal

ibig ding sabihin, iyon na'y nakararamdam

may pakiramdam na ang kanang naapektuhan

kung tutuusin, magandang senyales na iyan

upang aking asawa'y gumaling nang tuluyan

naka-iskedyul na ang xray ngayong umaga

kaya maaga akong gumising, naghanda na

hinihintay lang kung sinong susundo sa kanya

at sana'y maging maganda naman ang resulta

- gregoriovbituinjr.

05.16.2025

Tumanog

TUMANOG

nagisnan muli'y bagong salita
sa palaisipang inihandog
nabatid nang sinagutang sadya
iyang duwende pala'y tumanog

duwende'y tila wikang Kastila
at tumanog ay wikang Tagalog
sadyang mayaman ang ating wika
pag kinain ay nakabubusog

sa krosword maraming natatampok
na katagang animo'y kaylalim
na dapat namang ating maarok
at tila rosas na sinisimsim

sariling wika'y ating gamitin
sa mga kwento, tula't sanaysay
katha ng katha ng katha pa rin
hanggang mga akda'y mapaghusay

- gregoriovbituinjr.
05.12.2025

* palaisipan mula pahayagang Pilipino Star Ngayon, Mayo 12, 2025, p. 11

Gulunggulungan pala'y Adam's apple

GULUNGGULUNGAN PALA'Y ADAM'S APPLE

batid natin kung ano ang alak-alakan

o likod ng tuhod, nababaluktot naman

batid din natin pati ang kasukasuan

o sugpungan ng mga butong nag-ugnayan

sa Dalawa Pababa ng palaisipan

ang katanungan doon ay gulunggulungan

bago sa pandinig ko, ano kaya iyan?

at ang lumabas na sagot ay lalamunan

sinaliksik ko anong tamang kahulugan

at Adam's apple pala ito kung ituran

salamat sa lumikha ng palaisipan

may sarili pala tayong salita riyan

salamat sa bagong dagdag na kaalaman

na atin ding magagamit sa panitikan

sa pagkatha ng sanaysay, kwento't tula man

lalo sa nobelang aking nais simulan

- gregoriovbituinjr.

05.11.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Mayo 11, 2025, p. 14

Tahimik na pangangampanya sa ospital

TAHIMIK NA PANGANGAMPANYA SA OSPITAL

naisuot ko lang itong t-shirt kagabi

na bigay sa akin sa Miting de Avance

nina Ka Luke Espiritu at Ka Leody

de Guzman na Senador ng nakararami

ngayon na ang huling araw ng kampanyahan

at tahimik akong nangangampanya naman

bagamat bantay kay misis sa pagamutan 

habang siya'y nasa banig ng karamdaman

dapat magwagi ang dalawang kandidato 

upang may kasangga ang dalita't obrero 

bagong pulitika na ito, O Bayan ko

lilong dinastiya't trapo'y dapat matalo

sa pasilyo ng ospital naglakad-lakad 

sa kantina o parmasya ay nakaladlad

itong t-shirt, sa billing man ay magbabayad

sa physical therapy mang pawang banayad

dahil huling araw na, dapat may magawa

makumbinsi ang kapamilya, ang kadukha

kapuso, kumpare, sa layuning dakila

ipanalo ang kandidato ng paggawa

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

Tatlumpung segundong katahimikan, ani Ka Leody

TATLUMPUNG SEGUNDONG KATAHIMIKAN, ANI KA LEODY

tatlumpung segundo ang hiningi ni Ka Leody

kaunting katahimikan sa Miting de Avance

upang alalahanin ang pagpaslang sa Supremo

dahil kinabukasan ang anibersaryo nito

salamat, Ka Leody, sa iyong sinabing iyan

paggunita sa kinakalimutang kasaysayan

na sa tatlumpung segundo'y nakiisa ang madla

pati na nagsidalong manggagawa't maralita

kaarawan ng Supremo tuwing Nobyembre Trenta

ay sasabayan natin ng pagkilos sa kalsada

ngunit araw ng pagpaslang, bihirang gunitain

kagabi lang, buti't nasabi ni Ka Leody rin

maraming salamat sa paalala niyang iyon

sobra na ang kataksilan, lalo't mag-eeleksyon

burgesyang nagpapatay sa Supremo'y nararapat

mawala pati dinastiya'y mangatalo lahat

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

* naganap ang Miting de Avance nina #21 Ka Leody de Guzman at #25 Luke Espiritu para Senador sa Liwasang Bonifacio, Maynila, Mayo 9, 2025, kasabay ng ika-150 kaarawan ni Gregoria "Oriang" de Jesus, asawa ng Supremo at Lakambini ng Katipunan

* Mayo 10, 1897 nang pinaslang ng tropang Aguinaldo ang magkapatid na Procopio at Gat Andres Bonifacio sa Bundok Buntis, Maragondon, Cavite

Sariling magulang, kinatay ng anak

SARILING MAGULANG, KINATAY NG ANAK

dalawang magkaibang balita

na sadya namang nakabibigla:

nanay, anak pa yaong sumaksak

mag-asawa, pinatay ng anak

anak na walang utang na loob

sa isip anong nakakubakob

mental health problem ba'y masisisi

kung bakit ang ganito'y nangyari

mga suspek kaya'y nakadroga

kaya magulang ay biniktima

sa Saranggani't Albay naganap

ang mga pangyayaring kaysaklap

anang ulat, isa'y may depresyon

nang iniwan ng asawa iyon

ang isa'y posibleng naingayan

nang magising, ina'y tinarakan

para bang batas ay inutil

paanong ganito'y mapipigil

baka di sapat ang Mental Health Act

lalo't nangyari'y nakasisindak

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

* ulat mula sa pahayagang Pang-Masa, Mayo 8, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

* Republic Act No. 11036 - An Act Establishing a National Mental Health Policy for the Purpose of Enhancing the Delivery of Integrated Mental Health Services, na mas kilala ring Mental Health Act of 2018

Sa ika-128 anibersaryo ng pagpaslang sa Supremo

SA IKA-128 ANIBERSARYO NG PAGPASLANG SA SUPREMO

pag-alala sa kamatayan ng Supremo

at ating bayaning Gat Andres Bonifacio

kasama ng kapatid niyang si Procopio

pinaslang sila ng pangkating Aguinaldo

kaya inaral ko ang ating kasaysayan

na sa wari ko'y pilit kinakaligtaan

bakit kapwa Katipunero ang dahilan

ng pagpaslang sa Supremo ng Katipunan

Mayo a-Nwebe, kaarawan ng maybahay

na si Oriang, Mayo a-Dyes, siya'y pinatay

ng mga taksil sa ating bayan, niluray

pati kanyang pagkatao, nakalulumbay

marahil si Oriang siya na'y hinahanap

sa kaarawan nitong dapat ay kalingap

kinabukasan pala'y napatay nang ganap

hanggang huli'y di man lang sila nagkausap

taaskamaong pagpupugay kay Gat Andres

sa adhikain nila't pakikipagtagis

upang lumaya ang bayan, di na magtiis

sa lilong burgesya't dayong mapagmalabis

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

Kay-agang nawala ni Maliya Masongsong, 4

KAY-AGANG NAWALA NI MALIYA MASONGSONG, 4

kay-aga mong nawala, doon pa sa NAIA

dahil sa isang di inaasahang disgrasya

amang paalis ay hinatid lang ng pamilya

ngunit nabangga kayo ng isang sasakyan pa

"Anak ko iyan! Anak ko 'yung nasa ilalim!"

sigaw ng ama, si Maliya'y napailalim

sa itim na Ford Everest, sadyang anong lagim

na sa puso'y nakasusugat ng anong lalim

sadyang nakaiiyak ang ganitong nangyari

di mo mawaring magaganap ang aksidente

si Maliya ay tiyak may pangarap paglaki

ngunit wala nang lahat iyon, aking namuni

ang tsuper ay hawak na ng kapulisan ngayon

subalit sa pagninilay, kayrami kong tanong:

paano ba maiiwasan ang nangyaring iyon?

anong sistemang marapat? anong tamang aksyon?

nang di na mangyari ang maagang pagkawala

ng buhay, tulad ni Maliya, nakaluluha

kung anak ko siya, ang dibdib ko'y magigiba

sa ganyan, kalooban ninuman ay di handa

- gregoriovbituinjr.

05.09.2025

* ulat mula sa pahayagang Tempo, Mayo 6, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

Garapalan sa halalan

GARAPALAN SA HALALAN

dalawang komiks istrip mula sa

pahayagang kilala ng masa

na naglalarawan sa halalan

at sa kandidato't dinastiya

sa kampanyahang garapalan na

pawang magaling mag-analisa

yaong sumulat at dibuhista

hinggil sa parating na eleksyon

di raw boboto sa magnanakaw

kundi sa nagbigay ng ayuda

pawang mga patama talaga

sa pulitiko't sa pulitika

kaya dapat nang may pagbabago

upang magkaroon ng hustisya

ang masa't mabago ang sistema

- gregoriovbituinjr.

05.09.2025

* komiks na may petsang Mayo 8, 2025 mula sa pahayagang Remate, p.3, at Bulgar, p,5

Saplad at lantod

SAPLAD AT LANTOD

sa diksyunaryong Ingles-Tagalog nakita

na ang salin nitong dam ay prinsa o saplad

nakasalubong muli sa palaisipan

kaya agad nasagutan ang hinahanap

lantod naman ay narinig ko sa probinsya

ni ama, na singkahulugan pala'y landi

kaya sa palaisipan ay madali na

nasagot na nang walang pag-aatubili

mga payak na salita ito kahapon

na nahalukay muli sa matandang balon

ng kaalaman, magagamit muli ngayon

sa mga tula, kwento, sanaysay at layon

pawang salitang di mo sukat akalain

na bigla na lang lilitaw sa harap natin

patunay na walang luma kung gagamitin

tulad ng makatang ang tula'y tulay man din

- gregoriovbituinjr.

05.09.2025

* krosword mula sa pahayagang Bulgar, Mayo 8, 2025, p.9

Kampanyador nagbabantay man sa ospital

KAMPANYADOR NAGBABANTAY MAN SA OSPITAL

bagamat nasa ospital at tensyonado

si misis ay nasa banig ng karamdaman

ay ginagawa pa rin ang mga layon ko

upang ipagwaging tunay ang kinatawan

ng mga manggagawa't dukha sa Senado

ipanalo sina Ka Leody de Guzman

at Luke Espiritu, mga lider-obrero

na pawang kasangga ng taong karaniwan

kaya kapag may pagkakataong lumabas

ang ilang polyeto'y ipinamamahagi

at ipinakikilala ang bagong landas

manggagawa naman sa Senado'y magwagi

mga simpleng kataga: sila'y ipanalo!

upang sa Senado'y may tinig ang paggawâ

Ka Leody de Guzman at Luke Espiritu

tiyak na may magagawa sa ating bansa!

- gregoriovbituinjr.

05.08.2025

* litratong kuha ng makatang gala sa isang lugar na nadaanan

Swallowing training

SWALLOWING TRAINING

sapagkat di pa kayang lumunok ng kinakain

may NGT o tubo sa ilong upang kumain

may therapist na sinasagawa'y swallowing training

ano't paano makakain at lumunok man din

kinakailanga'y one thousand eight hundred calorie

kaya may tubo pa muna sa ilong o NGT

may physical therapy, occupational therapy

upang naparalisang bahagi ay mapabuti

kayhirap pagmasdan subalit kinakaya ko lang

sa malao't madali'y makararaos din naman

ang aking misis mula sa banig ng karamdaman

habang sa swallowing training siya'y tinutulungan

naparalisang bahagi'y hawakan ng banayad

baka mapilay o tila kristal na mababasag

ang tuluyan niyang paggaling ang tangi kong hangad

sa anumang tulong at ambag, maraming salamat

- gregoriovbituinjr.

05.04.2025

* NGT - nasogastric tube

Isang buwan na ngayon sa ospital

ISANG BUWAN NA NGAYON SA OSPITAL

Abril a-Tres noong isinugod si misis

sa ospital sapagkat di na maigalaw

ang kanang kamay, braso, hita, binti, paa

na-istrok na pala, sabi ng mga doktor

aba'y ang petsa na ngayon ay Mayo a-Tres

isang buwan na pala kami sa ospital

hanggang ngayon, may kaba, pagdurusa'y ramdam

lito, naghahanap, nagugulumihanan

isang buwan din pala akong nakatira

sa ospital dahil nagbabantay sa kanya

ang asam ko'y tuluyan nang gumaling siya

habang naghahanap ng pambayad, ng pera

isang buwang singkad sa ospital na ito

matagal na gamutan pa raw na totoo

gagaling ka, lagi kong sabi sa misis ko

gagaling ka, nawa'y magdilang anghel ako

- gregoriovbituinjr.

05.03.2025

Ilang araw nang di makatula

ILANG ARAW NANG DI MAKATULA

ilang araw na rin pala akong di nakatula

planong bawat araw isang tula'y di na nagawa

ano kayang sanhi bakit di agad makakatha?

tensyonado't nasa ospital pa? natutulala?

gayong sa paligid ay kayrami ng isyu't paksa

nagtatampo ba sa akin ang musa ng panitik?

di na ba niya madama ang sa puso ko'y hibik?

dahil sa nangyari kay misis ay di makaimik?

dahil pag-usad ng pluma'y wala nang pagkasabik?

nangangayayat na't katawan ba'y tila titirik?

o dahil araw-araw ay pagod sa paglalakad

upang Guarantee Letter ay matanggap niring palad

upang maghanap ng perang sa ospital pambayad

laging pagod, mabilisang kilos, bawal makupad

ang nangyayari'y sa tula na lang nailalahad

- gregoriovbituinjr.

05.03.2025